Dudok in Soest
Vlak na de oorlog, in 1946 kwam de burgemeester Des Tombe van Soest met het plan om in zijn gemeente een oorlogsmonument op te richten in de vorm van een cultureel centrum. Voor het ontwerp van zo’n centrum werd de gemeente-architect van Hilversum W.M. Dudok gevraagd. Hij ontwierp een gebouw op het terrein van het landgoed Braamhage. De Dudok-deskundige Herman van Bergeijk schrijft over het ontwerp:
‘In maart 1947 houdt Dudok zich bezig met het ontwerpen van een cultureel centrum te Soest. Het bouwwerk bestaat uit twee bouwblokken. Tegen het hoge blok van de grote schouwburg-toneelzaal ligt een L-vormig blok dat door een flauw hellend schilddak wordt gedekt. De leeszaal die op een colonnade staat ligt haaks op een café-restaurant, van waaruit men door een groot glasraam een vrije blik heeft op de tuin.’
De vorm van het gebouw lijkt op andere ontwerpen die Dudok vlak na de Tweede Wereldoorlog ontwierp, zoals het ontwerp voor een kerk in Schiedam (ook nooit gebouwd) en het hoofdgebouw van de Hoogovens (gebouwd 1951). Het meest lijkt het nog op het Cultureel Centrum dat Dudok voor Hilversum heeft ontworpen op de plek van het parkje recht tegenover zijn raadhuis van Hilversum.
Het cultureel centrum in Soest is nooit gebouwd. ‘In de loop van 1948 rees er echter verzet tegen de plannen tot de bouw van een cultureel centrum als gedenkteken ter nagedachtenis aan de gevallenen. Men meende dat de aard van mogelijk in het centrum te houden feestelijkheden kwalijk zou stroken met het karakter van een gedenkteken.’
Uiteindelijk werd in de gemeente Soest een monument in een gebruikelijker vorm onthuld in het park Braamhage dat op 31 augustus 1954.
Pieter Rings
Maart 2010
Met dank aan mevrouw Sigrid de Muinck Keizer-Larsen.
Bronnen:
Herman van Bergeijk , Willem Marinus Dudok, architect-stedebouwer 1874 – 1974, Naarden 1995, pagina 286-287. Op deze pagina’s staan ook een plattegrond van het gebouw en een vooraanzicht.
www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/monument-detail/_rp_main_elementId/1_11184 (en klik door naar -> geschiedenis)
De afbeelding komt uit de Engelstalige uitgave W.M. Dudok, Amsterdam 1954. Een betere afbeelding daarvan kunt u aanvragen bij de webmaster: [email protected]
Een maquette van zijn ontwerp van een cultureel centrum in Hilversum is te vinden op de tentoonstelling in de Dudok Dependance in het souterrain van het raadhuis.
De ontwerptekeningen liggen in de archieven van het Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam (Dudok Archief 169M75, 169Pf43) en wellicht ook in de archieven van de gemeente Soest.
www.deweekkrant.nl/files/pdfarchief/SNU/20100331/NUC_SNU-1-12_100331_1.pdf
‘In maart 1947 houdt Dudok zich bezig met het ontwerpen van een cultureel centrum te Soest. Het bouwwerk bestaat uit twee bouwblokken. Tegen het hoge blok van de grote schouwburg-toneelzaal ligt een L-vormig blok dat door een flauw hellend schilddak wordt gedekt. De leeszaal die op een colonnade staat ligt haaks op een café-restaurant, van waaruit men door een groot glasraam een vrije blik heeft op de tuin.’
De vorm van het gebouw lijkt op andere ontwerpen die Dudok vlak na de Tweede Wereldoorlog ontwierp, zoals het ontwerp voor een kerk in Schiedam (ook nooit gebouwd) en het hoofdgebouw van de Hoogovens (gebouwd 1951). Het meest lijkt het nog op het Cultureel Centrum dat Dudok voor Hilversum heeft ontworpen op de plek van het parkje recht tegenover zijn raadhuis van Hilversum.
Het cultureel centrum in Soest is nooit gebouwd. ‘In de loop van 1948 rees er echter verzet tegen de plannen tot de bouw van een cultureel centrum als gedenkteken ter nagedachtenis aan de gevallenen. Men meende dat de aard van mogelijk in het centrum te houden feestelijkheden kwalijk zou stroken met het karakter van een gedenkteken.’
Uiteindelijk werd in de gemeente Soest een monument in een gebruikelijker vorm onthuld in het park Braamhage dat op 31 augustus 1954.
Pieter Rings
Maart 2010
Met dank aan mevrouw Sigrid de Muinck Keizer-Larsen.
Bronnen:
Herman van Bergeijk , Willem Marinus Dudok, architect-stedebouwer 1874 – 1974, Naarden 1995, pagina 286-287. Op deze pagina’s staan ook een plattegrond van het gebouw en een vooraanzicht.
www.4en5mei.nl/oorlogsmonumenten/zoeken/monument-detail/_rp_main_elementId/1_11184 (en klik door naar -> geschiedenis)
De afbeelding komt uit de Engelstalige uitgave W.M. Dudok, Amsterdam 1954. Een betere afbeelding daarvan kunt u aanvragen bij de webmaster: [email protected]
Een maquette van zijn ontwerp van een cultureel centrum in Hilversum is te vinden op de tentoonstelling in de Dudok Dependance in het souterrain van het raadhuis.
De ontwerptekeningen liggen in de archieven van het Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam (Dudok Archief 169M75, 169Pf43) en wellicht ook in de archieven van de gemeente Soest.
www.deweekkrant.nl/files/pdfarchief/SNU/20100331/NUC_SNU-1-12_100331_1.pdf
